1948 (Orio)
Egile honen
beste liburuak
NOBELA
1973, Gero
1971, Etor
1983, Erein
1984, Erein
1987, Erein
1989, Erein
1991, Erein
1994, Alberdania
1998, Alberdania
2002, Alberdania
2006, Alberdania
2004, Alberdania
2008, Alberdania
NARRAZIOA
1995, Alberdania
1996, Alberdania
1996, Alberdania
1998, Alberdania
1990, Erein
IPUINA
1970, Lur
1979, Erein
SAIAKERA
2001, Alberdania
1999, Alberdania
KRONIKA
2004, Alberdania / Berria
BIOGRAFIA
Martin Ugalde, leialtasun baten historia
1997, Andoaingo Udala
ETNOGRAFIA
1993, Zarauzko Udala/Itxaropena
ANTOLOGIA
Horrela bizi bagina beti (Euskal umorearen antologia)
1991, Erein
HAUR ETA GAZTE LITERATURA
1982, Erein
1982, Erein
1988, Erein
Paris de la France-ko pateen kasua
1988, Erein
Alarguntsa sikodelikoaren kasua
1989, Erein
Sardina ezpain gorriaren kasua
1989, Erein
Peru eta Marixe, mila eta bat komerixe
1993, Erein
1989, Erein
1999, Elkar
2000, Elkar
Aizak eta aizan elkarrekin dantzan
2002, Elkar
Kaxkajo bahituaren kasua
1988, Erein
I
Jaiki beharra beti da triste,
hori ez da inorentzat albiste
Goizeko zazpi eta erdiak eta erloju koittadua tirrin-tirrinka hasi zenean, hatz lodi batek botoia sakatu eta tirrin-tirrin eskandalagarriak ito zitzaizkion erlojuari. Gero, jergoiak sekulako soinu, hots, istilu eta katramilak sortu ondoren, hatz lodi berak lanparako zintzilikario metalikotik tira, eta argia jabetu zen logela zabalaz.
Madame Kontxexi Uriberen ehun eta hogei kilo pasatxoko pisu ondradua ohearen ertzean zegoen eserita. Ipurdi bikain, oparoek hondoratuta zeukaten koltxoia, eta, ondoren, jaiki zenean, lasaitasun arnasetan bezala baretu ziren Madame Kontxexiren pisutik libratutako koltxoi hondoratua, jergoi zimurtua, ohe jipoitua.
—Egun berri bat dinagu, aixkidea! —esan zuen bere baitarako Madame Kontxexik, ia gelako horma guztia hartzen zuen ispiluan begiratu eta bere masail gorri, biribilak sagar koloreko ikusi zituenean—. Egun berri bat, eta, berriro ikastolara lanera joan behar tristea! Noiz demontre iritsiko ote zaie nire ipurdi nekatu hauei ere jubilazioa!
Bainugelara sartu zen garbiketak egitera. Fantasiazko kamisoi enkajeduna erantzi eta bere haragi mardulak dutxapera sartu zituen, bainuontzi zabala kortina lore fuksiadun batez ezkutatu ondoren.
Bost minutu luze bota zituen dutxa beroko ur gozoaren pean. Gero, kulero puntilladunak, zetazko titi xorroak, eta haien gainetik, soineko beige dotorea burutik behera sartu zuenean, bainugelako armairutik kristalezko lau pote txiki atera eta kremak nahiz margoak ematen hasi zen: krema gorria masailetarako, rimmel urdin iluna begietarako, margo arroxa ezpainetarako eta arkatz beltza betazaletarako.
Madame Kontxexiren aurpegiak taxukera itxurosoa hartu zuenean, eta zepiloaz ilea atzeko aldera bildu eta motots biribila taxutu ondoren, bainugelatik sukaldera abiatu zen gosaltzera. Han zegoen, mahaira bapo eserita, unibertsitatean sendagintzako lehen urteko lehen lauhilabetea aurrera ateratzeko jo eta ke lan etengabean zazpi urte neketsu zeramatzan bere seme Bixentiko.
—Egunon, ama. Zer moduz egin duzu lo?
—Nik ondo. Ez dakit, ordea, zer pentsatuko duen koltxoiak. Eta zuk, Bixentiko? Nire maitea, zer duzu? Kolore txarra daukazu... Kolore txarra sendatzeko, metal ura edan behar duzu. Ea, ea, begira dezadan... Zerenak dituzu begizulo horiek? Bart ere ikasten aritu al zara auskalo noiz arte?
—Ez da ezer, ama. Ezin izan dut lo askorik egin, hori da guztia.
—Ez duzula lorik egin? Zer dela eta, e, Bixentiko? Nire koltxoiaren soinuek esnatu al zaituzte bart ere?
—Ez, ama, zaude lasai, belarritan argizarizko tapoiak jartzen hasi nintzenetik, zure koltxoiak ez nau batere molestatzen. Gau guztian jo eta jo aritu den telefono madarikatu hori izan da erruduna.. .
—Telefonoa? Zein telefono?
Madame Kontxexi esne ontzikada bat berotzen ari zen butanozko su txikian, arrautza eta hirugiharra frijitzen su ertainean, tartamantzana bat berotzen su handian, Bixentiko tostada
beltz, erreak gurinaz busti eta busti ari zen bitartean.
—Jope, ama, atzo ere esan nizun: gure telefonoaren zenbaki berdintsua ipini dietela Ertzainei ere, eta lapurreta bat den bakoitzean, edo norbaitek ustekaberen bat duenean, urduritasunez edo, hor nahasten direla biktimak eta gure etxera deitzen dutela; senarren bat lagun artean txikiteoan ibili ondoren, bixi-bixi hasten zaiola emazteari erritaka, eta emaztea gure etxera deika; lanerako garaian bizikletaren bila abiatu eta bizikletaren itzala ere topatzen ez duena, hala, hura ere gure etxera deika... Hola ezin dugu jarraitu, ama. Alda dezatela Ertzainek beren telefonoa, geuk haiek baino lehenagotik ipinia genuen eta geurea...
Madame Kontxexi bere esne ontzi handiaz, arrautza eta hirugiharraren plateraz, tartamantzanaren azpil zabalaz inguratu zen sukaldeko mahaira. Ontziko esnea Bixentikoren katilura zerbitu, ontzia mahai erdian utzi eta esku potzoloetako bat pasatu zuen Madame Kontxexik semearen buru gainetik, maitekor, bigarren esku potzoloaz bezperako ogia arrautzaren gorringoan bustitzen zuen bitartean:
—Ez zaitez ernegatu... Pasatuko da...