1948 (Orio)
Egile honen
beste liburuak
NOBELA
1973, Gero
1971, Etor
1983, Erein
1984, Erein
1987, Erein
1989, Erein
1991, Erein
1994, Alberdania
1998, Alberdania
2002, Alberdania
2006, Alberdania
2004, Alberdania
2008, Alberdania
NARRAZIOA
1995, Alberdania
1996, Alberdania
1996, Alberdania
1998, Alberdania
IPUINA
1970, Lur
1979, Erein
SAIAKERA
2001, Alberdania
1999, Alberdania
KRONIKA
2004, Alberdania / Berria
BIOGRAFIA
Martin Ugalde, leialtasun baten historia
1997, Andoaingo Udala
ETNOGRAFIA
1993, Zarauzko Udala/Itxaropena
ANTOLOGIA
Horrela bizi bagina beti (Euskal umorearen antologia)
1991, Erein
HAUR ETA GAZTE LITERATURA
1982, Erein
1982, Erein
1988, Erein
1988, Erein
Paris de la France-ko pateen kasua
1988, Erein
Alarguntsa sikodelikoaren kasua
1989, Erein
Sardina ezpain gorriaren kasua
1989, Erein
Peru eta Marixe, mila eta bat komerixe
1993, Erein
1989, Erein
1999, Elkar
2000, Elkar
Aizak eta aizan elkarrekin dantzan
2002, Elkar
Lurrak berdinduko nau
1990, Erein
KEINU BATEN PIKARDIA
Goizero bezala, lanera irten da Jose Zendoia. Gogotik joko du gaur eguzkiak, mendi arteko zeru gorrixtaren esanera. Balentziaga kalera baino lehen Zumardi parketik pasa behar du. Uharkako ahate zaharrenak erosoago dabilela dirudi gaur. Ari zaio sendatzen majaderoren batek harriz jo zion hanka. Beti eramaten du Jose Zendoiak patrikan, estraza paperez bilduta, bezperako ogi mokorren bat. Ganoraz sartu beharko diote ahateek gaurko ogiari mokoa, harri koskorra baino gogorrago dago-eta. Auskalo noizkoa den.
Gero arte, Eugenio... Zer moduz dago ama, Pako?
Heldu da Kale Nagusira. Egunkaria erosi du. Pasadatxo laburrak. Titularrak bakarrik, munduaren nondik norako nagusienak ezagutzeko lain. Gerra. Prezioak gora. Ministrari kontseilua. Horiexek dira, aldaketa gutxirekin, bizitza osoan irakurri dizkionak egunkariari. Eszenarioz aldatzen dira gerrak, ez dute deskuidatuta ere behera egiten prezioek eta ministrari kontseiluetan ez da dimisio bakar baten miraria suertatzen sekula.
Fuerte dago Xaharra bera baino ministrari gazteagoen artean.
Pantano bat inauguratzen ikusi zuten Josek eta Karmenek igandeko NoDoan.
Egunkariko titular batek bereganatu du Jose Zendoiaren arreta.
Visita del Caudillo a San Sebastián.
Lanera iritsi bezain laster, telefonoz deitu du etxera. Emaztea jarri zaio.
—Karmen, prestatu beharko didazu orain ere makutoa... Berriro dator Pakito... Etzi...
Telefonoa esegi duenean, karpeta batetik errebisagai dauzkan fakturak atera ditu. Haiei begira hasi da, eta pila desberdinak osatu ditu, gero, mahai gainean; arroxa kolorekoak arroxa kolorekoekin, urdinak urdinekin...
Alboko mahaian dagoen ile gaztain koloreko neska gazteak presa adierazi dio:
—Hamabitarako prest nahi ditu faktura guztiak Don Ignaziok.
—Izango ditu; zaude lasai, Maite.
Idazkaria da Maite. Bost urte besterik ez ezkondu zenetik, eta senarrarengandik berezi berria da. Josek ez ditu dibortzioa eta horrelako jokabideak ez gaizki, ez ondo ikusten. Baina larritu egin da Maiteren begi marroisketara begiratu eta tristezia bustia nabarmendu dienean. Seguru dago Maiterena bezalako kasuetarako dibortzioa legeztatuko balute, Maitek gaindituko lukeela tristezia, irekiko liokeela leihoa itxaropenari.
Franco xaharra ez da, ordea, batere dibortzio zale.
—Korreosera noa. Nahi al duzu zerbait, Jose?
—Diru-jiro hau bidaliko bazenio Xabierri...
Eguerdian, etxeranzkoan, Zumarditik pasa da berriro. Ahate zaharrak herrenka jarraitzen du. Inguratu da Jose berdez pintatutako hesiraino eta konturatu da ahate zaharrak hanka zornetua daukala.
Behin etxean, telefonoa hartu eta Udaletxeko zenbakia markatu du. Begira diezaiotela ahateari. Majaderoren batek harriz jo zuela igandean eta...
Udaletxean ez dute inoiz begiko izan Jose. Lehor erantzun diote gaurkoan ere. Badutela ahate baten hankarekikoa baino kezka larriagorik. Telefonoa etsipenez esegi eta Karmenek prestatua dion makutoa miatu du gero, ea dena dagoen. Manta eskoziarra, jantzi-erantziak, bizarra kentzeko tresneria...
—Zerbait falta al zaizu, Jose?
—Falta? Izatez gero ere, sobra. Bizarra kentzeko makinila bai, behintzat.
Franco Donostiara datorren bakoitzean detenitu eta Gobernu Zibileko kalabozotara eramaten dutenez, bizarra lagatzea erabaki du.
—Hartara, traste gutxiago, ez al duzu uste, Karmen?
Keinu egin du Karmenek airean, senarraren hitzak uxatu nahi izan balitu bezala.
—Beti gauza bera esaten duzu. Bost egun triste pasako dituzu zabar traza horrekin eta gero, akabo!, bizarra kentzen hasiko zara lanera bueltatu bezain laster, don Ignaziori ez zaiola-eta batere gogoko.. .
—Oraingoan ez, oraingoan bizarra lagako dut. Baita itsasoa lehortzen bada ere... Gainera, beti esaten duzu gustatuko litzaizukeela ni bizarrarekin ikustea...
—Bai, baldin eta behingoagatik utziko bazenu.. . Baina don Ignaziori kontra ez egiteagatik...
—Ezta hori, Karmen!
—Tira, Jose, ez zaitut eta gaur goizean ezagutu.
Bazkaltzera eseri dira. Babarrun gorriei ekin aurretik, gutun bat luzatu dio Karmenek Joseri. Semearena.
Melillatik.
Queridos padres.
Ez du semeak arazorik nahi. Kartak irakurtzen al dizkiate?, galdetu dio aitak, eman dioten permiso bakarrari esker etxeratu denean. Semeak ez daki. Uste du baietz.
Horregatik, badaezpadare, gaztelaniaz egiten ditu gutunak. Habla en cristiano, entzun behar izan du sarri soldadu euskaldunekin berriketan ari izan denean...