1951 (Zarautz)
Egile honen
beste liburuak
NARRATIBA
1999, Elkar
2000, Elkar
2006, Elkar
IPUINA
1996, Elkar
HAUR ETA GAZTE LITERATURA
1982, Elkar
Kaltxaberde, Tturku eta Gotzon
1984, Elkar
1985, Elkar
1987, Gipuzkoako Foru Aldundia - Zarauzko Udala
1987, Elkar
Mutiko Ausarta eta Neska Panpoxa
1989, Elkar
1990, Elkar
Ausarta eta Panpoxa tartaloen basoan
1991, Elkar
1992, Elkar
1993, Elkar
1995, Errenteriako Udala
1995, Elkar
1995, Elkar
1995, Elkar
1997, Elkar
2000, Elkar
2000, Elkar
Arreba txiki bat dut, eta zer?
2002, Elkar
2002, Elkar
2004, Elkar
2006, Elkar
2007, Elkar
Zaldun beltzak
2008, Elkar
Maider eta Jokin leihoaren ondoan zeuden, etxe ondoko baratzeari eta urrutiragoko baso txikiari begira.
Maiderrek haserre aurpegia zeukan; Jokinek, berriz, gaizki portatu eta barkamena eskatu behar duenaren kera.
—Aspaldi-aspaldiko garaietan, oraindik denbora gaztea zenean, hemendik ez oso urrutiko Meer erresuman, baziren errege-erregina batzuk, eta ez zuten seme-alabarik —hasi zen Jokin antzinako ipuin zaharrak hasten diren eran kondaira bat kontatzen.
Maiderrek ez zion kasurik egin, edota kasurik ez egiteko plantak egin zituen, behintzat.
—Haserre nago, Jokin, eta ez dut ezer jakin nahi zurekin, galtxagorri bazter-nahastatzaile halakoa!
Jokinek ez zuen etsi, ordea. Neskaren arreta bereganatu nahi zuen, eta bereari jarraitu zion, egoskor.
—Zaldun beltzen kondaira! Ez al duzu ezagutu nahi zaldun beltzen kondaira? —galdetu zion neskari.
—Zaldun beltzak? Seguru asko kolorez nahastu zara. Zurikerian ari zara zu! Nirekin adiskidetu nahian, alproja hori!, baina ez duzu hain erraz eskuratuko nire adiskidetasuna! Ez dut berehala ahaztuko egin didazun alukeria galant hori, ez! Goxoa jarri zait andereño Begoña!
Jokinek ordurako ahaztua zuen zer izan zen neskari egindakoa. Ez zen gogoratzen. Etxeko lanekin zuela zerikusia etortzen zitzaion oroimenera, baina ez zehatz-mehatz zer izan zitekeen hainbesteko haserrea sor zezakeena.
Seguru asko gehiegizkoak ziren istilu haiek guztiak. Seguru asko txikikeriaren bat izango zen guztia, eta ez «alukeria galanta», neska ahobero hark zioen bezala. Baina alaitu beharra zegoen neskatoaren aurpegia, bestela zoratuko zuen bere aginduekin, bere erretolika eta errietekin, eta ez zion zuku goxorik emango.
—Kondaira eder bat...
—Zoaz zakurrari ipurdian muin egitera!
«Arraioak! Lapikoa gainezka egiteko puntuan zegok! », pentsatu zuen Jokinek.
Galtxagorriak hori esaten zuen Maider haserretzeko bidean zegoela sumatzen zuen bakoitzean. Bazekien neska hark asko maite zituela kondairak, eta espero zuen kopeta ilun hura zerbait alaituko ziola kontakizun batekin, baina gauza ez zegoen erraza...
—Munduan beste asko bezala, baziren Meerreko erresuman errege-erregina batzuk, eta ez zuten seme-alabarik... —ekin zion berriro ere Jokinek.
—Printzesen eta printzeen ipuin zozo horiek bezala hasten da —esan zion Maiderrek, oraindik bere haserrean egoskortuta.
Maider, andereñotxo kopetabeltza, hamaika urte oraindik bete gabeko neskatoa da, nortasun handikoa, egoskor samarra eta, noizbehinka, umore txarrekoa.
Jokin galtxagorri bat da, ipuinetan bakarrik agertu ohi diren galtxagorri horietako bat. Galtxagorriak jeinu txiki-txiki batzuk dira, zomorro baten tamainakoak... eulia baino zertxobait handiagoak, baina matxinsaltoak baino txikiagoak. Galtxagorriak, bere txikian, bizkorrak eta indartsuak dira, ordea. Oso bizkorrak, oso indartsuak eta... oso langileak. Egia da berritsu hutsak direla, eta, tarteka, endredamakila galantak ere bai, baina zer egingo diogu! Ezin dena ona izan. Ezta galtxagorrietan ere!
Galtxagorri bat beretzat edukitzeko Maiderren nahia aspaldi samarreko kontua zen. Buruan sartu zitzaion galtxagorri «partikular» bat nahi zuela beretzat bakarrik, eta horretan egoskortu zen.
Aspaldiko kontua zen, bai. Aitonak esan zionetik:
—Munduan dauden langile bizkorrenak dira galtxagorriak. Edozein gauza aginduta ere, ziztu bizian egiteko gai dira haiek.
«Horrelako morroi bat behar dut nik», pentsatu zuen Maiderrek, «eta bat lortu arte ez dut hartuko deskantsurik».
Aitonak esan zion Donibane bezperako gauean iturri baten ondoan harrapatzen zirela galtxagorriak. Ur-korronterik zeharkatu gabe joan behar zen iturrira: ez ibai, ez erreka, ez ubide, ez zanga eta ez erreten... Etxera ura dakarten hodiak ere ezin ziren gurutzatu.
Neskak, hala ere, aurkitu zuen iturri batera joateko bidea ur-korronterik «hautsi» gabe, eta Donibane bezperan, ekainaren 23ko ilunabarrean, kutxatxo bat ipini zuen hantxe. Hurrengo goizean, Jokin Galtxagorri harrapatu zuen kutxatxo txiki hartan.
Maiderrek bere probetxurako nahi zuen galtxagorria, noski. Hori oso garbi zeukan: lanak egingo zizkion laguntzaile bat nahi zuen. Horretarako ibili zen galtxagorriaren ehizan, zer arraio!
Kokoteraino zegoen etxean egin beharreko lanekin: gela txukundu, oinetakoak garbitu, mahaia jarri eta horrelakoak... Eta erabat nazkatuta zegoen eskolan agintzen zizkioten lan aspergarriekin ere: lankoadernoko etxeko lan gogaikarriak, andereñoak idazteko agintzen zizkion ipuin zozo haiek eta egunero egin beharreko ariketa lehor eta luze haiek guztiak.
Garbi esanda, morroi on bat nahi zuen. Horixe eta ez beste... Eta zein tokatuko, eta Jokin Galtxagorri tokatu kutxa txikiaren barruan! Jokin: ederra pajaroa
Maiderrek ehizatu zuen galtxagorri hura ez zen besteak bezalakoa. Berritsua eta endredamakila, besteak baino handiagoa; baina bizkorra, indartsua eta langilea... Hortik falta zuen pixka bat! Batez ere langile kontu horretatik.
Izan ere, Jokinek alferretik asko samar zuen, behar baino gehixeago...
—Ni zahartuta nago —esaten zuen—, eta hanka honetatik herren egiten dut. Nola nahi duzu bizkorra eta indartsua izatea?